Persja była w starożytności ogromnym imperium, które rozciągało swoja władzę na terenach dzisiejszej południowo-wschodniej Azji. Sięgało od Morza Kaspijskiego po Zatoki Perską oraz Osmańską. Podboje Persów zapisały się w historii nie jednego kraju. Wraz z rozszerzeniem terytoriów Persja poszerzała wpływ swojej kultury, w tym wzorów architektonicznych na style stosowane w budownictwie innych państw. Obecnie jej teren to głównie Iran. Sztukę perską dzielimy na trzy następujące po sobie okresy, związane z historycznym przejmowaniem władzy w Persji, co miało odzwierciedlenie także w sztuce i architekturze:
- Achmenidów
- Partów i Seleicydów
- Sasanidów
W każdym z nich rozwijała się architektura, powstawały niepowtarzalne dzieła sztuki i wyjątkowa zabudowa. Jednakże nie wszystkie dzieła ludzkich rąk przetrwały do dnia dzisiejszego. Łuki i arkady stosowane w budownictwie podczas władzy perskich królów na szczęście przetrwały.
Do teraz możemy je spotkać w Iranie i innych współczesnych krajach. Należy zaznaczyć, że perska architektura to mieszanka kolorów i szarości. Jest oryginalna i była taką przed wiekami. Charakterystyczną dla niej cechą było umieszczanie bardzo dużej liczby rzeźb, płaskorzeźb i relifów na ścianach budynków oraz cokołach, które były wykonywane w kamieniu i przybierały często nie małe rozmiary. Warto przyjrzeć się bliżej jednemu z najsłynniejszych dzieł budowlanych powstałych z inicjatywy wielkich, perskich władców.
Monumentalna i zapamiętana perska budowla
Czoga Zanbil to miejsce usytuowane w pobliżu Suzy, gdzie powstała licząca aż pięć kondygnacji budowla. Była nazwana zigguratem. Datuje się ją na XIII wiek przed narodzinami Chrystusa.
Masywny budynek wykonano przy użyciu glazury, a ściślej materiału terakoty. Jego wysokość była zagwarantowana poprzez zaprojektowanie wspomnianych kilku pięter, co robiło ogromne wrażenie na miejscowej ludności i do dziś zadziwia. W starożytności nie było dźwigów pomagających wznosić ciężkie materiały budowlane. Dlatego zastanawiające jest jakim cudem wzniesiono wysokie ściany na kolejne kondygnacje. Ziggurat otaczał również spory mur, który zapewne miał pełnić funkcje ochronne. Umieszczono w nim siedem bram i wyposażono w pokaźne schody. Na siedmiu wspaniałych bramach architekt umieścił kilka rzeźb przedstawiających zwierzęta, co miało prawdopodobnie być odpowiednikiem współczesnych dekoracji. Kto stał za powstaniem zigguratu? Osobą jaka chciała, aby ziggurat powstał był król Untaszgal.
Warto wybrać się na wakacje w rejony starożytnej Persji by na własne oczy móc podziwiać wpływy dawnej sztuki na współczesną oraz odkryć kilka dobrze zachowanych pozostałości z wiekowych budowli.